Skyndihjálparmaður ársins 2020

Veist þú um einhvern sem með snarræði sínu og réttum viðbrögðum hefur bjargað mannslífi með skyndihjálp á árinu 2020? Ef svo er sendu okkur ábendingu.

Skyndihjálp

Blóðsykurfall

Hjá sykursjúkum getur blóðsykurinn orðið of lágur og það getur leitt til meðvitundarleysis. Ef ekkert er að gert er óeðlilegur blóðsykur lífshættulegur.

Hvað sérðu
Hvað sérðu?
  • Einkennin geta verið mismunandi. Einstaklingurinn getur fundið fyrir mikilli vanlíðan. Oft kemur hungurtilfinningin fyrst, síðan höfuðverkur, sviti og skjálfti.
  • Hann getur fundið fyrir kvíða og hegðun hans getur orðið stjórnlaus.
  • Önnur einkenni geta verið sljóleiki, svimi, krampi eða missir meðvitundar.
Hvað sérðu
Skyndihjálp
  • Fáðu einstaklinginn til að drekka eða borða eitthvað með sykri í, svo sem sykurmola eða sælgæti, appelsínusafa eða annan sykraðan drykk. Ástand flestra lagast við að fá eitthvað með sykri að borða eða drekka.
  • Biddu hann að mæla blóðsykurinn.
  • Hughreystu einstaklinginn. Hringdu í Neyðarlínuna, 112 ef þú ert í vafa eða ef ástandið lagast ekki og einstaklingurinn á erfitt með að anda eða missir meðvitund.
Spurningar og svör
  • Hvað er sykursýki?

    Sykursýki er ástand þar sem ójafnvægi er á sykurmagni í blóði. Í heilbrigðum líkama helst blóðsykurinn eðlilegur. Sykursjúkur einstaklingur verður að halda þessu jafnvægi með því passa vel upp á mataræðið, taka inn lyf eða sprauta sig með insúlíni. Stundum getur einstaklingur með sykursýki lent í blóðsykursfalli sem er lífshættulegt ástand ef ekkert er að gert. Þá ber að veita viðeigandi skyndihjálp. Forðastu að gefa einstaklingi með lágan blóðsykur sykurlausan drykk (diet), slíkir drykkir koma ekki að gagni.

  • Hver eru einkenni alvarlegs blóðsykursójafnvægis?

    Einkennin eru mismunandi en þessi eru algeng:
    - sultur
    - skjálfti
    - þvöl húð
    - mikill sviti
    - rugl eða stjórnlaus hegðun (áþekk ölvun)
    - slappleiki eða svimi
    - skyndilegt meðvitundarleysi.

  • Hvað er svona hættulegt við sykursýki?

    Það er bæði hættulegt að vera með of lágan blóðsykur/blóðsykurfall (hypoglycaemia) og of háan blóðsykur (hyperglycaemia). Einkennin eru áþekk: Stjórnlaus hegðun, skert meðvitund, hraður andardráttur og púls, einstaklingurinn finnur til vanlíðunar og hann lítur illa út, svimi og sljóleiki. Ef ekkert er að gert getur óeðlilegur blóðsykur verið lífshættulegur.

  • Hvenær á ég að hringja á sjúkrabíl?

    Hringdu á sjúkrabíl ef einstaklingurinn andar óeðlilega hratt, er fölur, sveittur eða missir meðvitund.

  • Hvernig get ég vitað að einstaklingur sé með sykursýki?

    Einstaklingurinn ætti að geta sagt þér það. Ef til vill er hann með armband eða nisti með upplýsingum um að hann sé sykursjúkur, eða ber á sér insúlínpenna, glúkósatöflur eða glúkósagel.

  • Af hverju má ég ekki gefa sykurlausan drykk?

    Ekki gefa sykurlausan drykk því það er enginn sykur í honum. Sykurlausir drykkir innihalda gervisykur og gera því ekki sama gagn og sykraðir drykkir.

  • Má ég gefa einstaklingi með of háan blóðsykur sykraðan drykk eða versnar ástand hans við það?

    Þegar blóðsykurinn er hár getur skapast neyðarástand, ástandið skapast vegna skorts á insúlíni. Ekki er líklegt að viðbótar sykur valdi verulegum skaða.