Skyndihjálparmaður ársins 2019
Veist þú um einhvern sem með snarræði sínu og réttum viðbrögðum hefur bjargað mannslífi með skyndihjálp á árinu 2019? Ef svo er sendu okkur ábendingu.
Skyndihjálp
Heilablóðfall
Heilablóðfall verður vegna truflunar á blóðflæði til heilans. Hluti heilans skaðast og það getur haft áhrif á útlit einstaklingsins, getu hans til að stjórna líkamanum, tal og sjón. Heilablóðfall eða slag er það kallað ef æðar sem sjá heilanum fyrir súrefnisríku blóði rofna eða stíflast og heilinn fær ekki nægt súrefni.
Hvað sérðu?
- Einstaklingurinn virðist vera máttlaus öðru megin í andlitinu, hann getur ekki rétt upp annan handlegginn þegar þú biður hann um það.
- Einstaklingurinn getur ekki talað skýrt.
- Einstaklingurinn getur fengið skyndilegan og óútskýrðan höfuðverk.
- Svimi getur getur gert vart við sig, minnkuð meðvitund eða jafnvægisleysi.
Skyndihjálp
- Hringdu strax í Neyðarlínuna. Bregðast þarf strax við heilablóðfalli. Mjög mikilvægt er að einstaklingurinn fái sérhæfða læknisaðstoð sem fyrst. Því fyrr sem hún fæst, því minni verður skaðinn.
- Hughreystu einstaklinginn á meðan þið bíðið eftir sjúkrabílnum.
- Biddu einstaklinginn að hlæja eða sýna tennurnar og athugaðu hvort munnurinn er boginn.
- Biddu hann að loka augunum og lyfta báðum handleggjunum samtímis og snúa lófunum upp. Athugaðu hvort annar handleggurinn dettur niður.
- Fáðu sjúklinginn til að endurtaka einfalda setningu. Ef hann talar óskýrt eða þarf að leita að orðum gæti eitthvað verið að gerast.
- Vertu hjá viðkomandi og fáðu hann til að hvíla sig í þægilegri stöðu.
- Fylgstu með meðvitund og öndun.
Spurningar og svör
- Hver eru önnur einkenni heilablóðfalls?
Einkenni eru meðal annarra: Slef, dofi, sjóntruflanir, skyndilegur mjög slæmur höfuðverkur, skert jafnvægisskyn, svimi og erfiðleikar við að tjá sig eða skilja aðra.
- Hvernig get ég hjálpað einstaklingnum ef hann er hræddur eða kvíðinn?
Haltu ró þinni svo þú getir hugsað skýrt. Hjálpaðu honum að setjast eða leggjast niður, hughreystu hann og láttu vita að hjálp sé á næsta leiti.
- Hvað ef ég skil ekki það sem einstaklingurinn segir?
Þeir sem fá heilablóðfall geta átt erfitt með að tala skýrt, þó þeir skilji vel það sem þú segir. Hughreystu einstaklinginn, talaðu rólega og láttu vita að sjúkrabíllinn sé á leiðinni.
- Af hverju eru einkenni heilablóðfalls meðal annarra óskýrt tal, slappir andlitsvöðvar og minni máttur í annarri hlið líkamans?
Heilablóðfall verður vegna truflunar á blóðflæði til heilans. Heilafrumur skemmast og deyja og það hefur áhrif á starfsemi líkamans. Meðal einkenna eru skyndilegur minnkaður máttur í andliti eða útlimum (stundum minnkar mátturinn í einum útlim en stundum fer mátturinn alveg öðru megin í líkamanum).
- Af hverju koma einkenni heilablóðfalls oft bara fram öðru megin í líkamanum?
Hægri hluti heilans stjórnar vinstri hluta líkamans og öfugt. Truflun á blóðflæði veldur yfirleitt skaða öðru hvoru megin í heilanum og hefur því áhrif hinum megin í líkamanum. Auk þess að stjórna hreyfingum hægri hliðar líkamans hefur vinstra heilahvel að geyma málstöðvar heilans hjá flestum. Algengt er að heilablóðfall sem verður í vinstra heilahveli valdi máttleysi í hægri hlið líkamans og erfiðleikum við að tjá sig.